سوگنامه‌ی ابوالقاسم فردوسی درباره‌ی فرهنگ ایران

فردوسي شاعر بزرگ ايران


هـمانا که آمــد شــما را خبــر
که ما را چه آمد ز اخـتر به سـر


از این مار خوار اهریمن چهـــرگان
ز دانایی و شــــرم بـــی بهرگـان


نه گنج و نه نام و نه تخت و نـــژاد
همی داد خواهند گیتــــی به بـاد


از این زاغ ســاران بی آب و رنـگ
نه هوش و نه دانش نه نام و نه ننگ


هم آتـــــش بــمردی به آتشـــکده
شـــدی تیره نوروز و جـشن سده


نه تخت و نه دیهیم بینی نه شهر
ز اخــتر هـــمه تــازیان راست بر


برنــجـــد یکی دیــــگـری برخــورد
بــــداد و بــــبـــخش هـمی ننگرد



پیاده شود مـردم جـــنگ جـــوی
سوار آنک لاف آرد و گفـت‌و‌گـوی


شود خار هر کـس که بد ارجمند
فرومـــــایـــه را بـخـت گـردد بلند


کشاورز جنگی شـود بــی هنــر
نــــژاد و بـزرگی نـــیـــــاید به بر


ربــایــد هـمی این از آن آن از این
ز نـــفـــریــــن نــــدانـنـد باز آفرین


هــمــه گنــج ها زیر دامــن نــهنـد
بمیـرند و کوشش به دشمن نهند


زیان کسان از پـی سـود خویش
بجــویــند و دیــن انــدر آرند پیش


بــریــزند خــون از پــی خواســتــه
شــود روزگــار مــهــان کـــــاسته

...
همه بوم ایـران تو ویـــران شــمـــر
کـنام پـلــنگان و شـیــران شــمــر


پـــــر از درد دیـــــــدم دل پارســـــا
که اندر جـهــان دیـــو بــد پادشاه


نمانـیـم کـیـن بوم ویــران کنند
هـمـی غارت از شهـر ایران کنند


نـخوانـنـد بر ما کــــسـی آفــرین
چـــو ویـــران بود بوم ایــران زمـــین


دریغ است ایران که ویـــران شـــود
کــنــام پــلنــگان و شــیران شــود


همه سربه سر تن به کشتن دهیم
از آن به که ایران به دشمن دهیم


چو ایـــران نباشد تـن من مباد
در این مرز و بوم زنده یک تن مباد